Essentiële vetzuren
Hoe zit dat eigenlijk bij paarden?
Roskam, K. 2020. Artikel mag gedeeld worden met bronvermelding.
Essentiële vetzuren, zijn vetzuren die niet in het lichaam zelf gemaakt kunnen worden, maar wel erg belangrijk zijn voor het normaal functioneren van het lichaam. Dit betekent dat de essentiële vetzuren het lichaam binnen moeten komen door middel van voeding.
De vetzuren die een dubbele binding tussen C-atomen ergens in hun structuur hebben noemen we onverzadigde vetten. Onverzadigde vetzuren leveren meer energie op bij het verteren en hierdoor 2x meer dan bij koolhydraten.
De meest belangrijk vetzuren voor een paard zijn de Omega 3 en Omega 6 vetzuren.
Omega 3
Omega 3-vetzuren zijn meervoudig onverzadigde vetzuren en zijn noodzakelijk voor de juiste vetzuurbalans. Omega 3-vetzuren hebben een veelzijdige werking, zo zijn ze in alle lichaamscellen aanwezig en beïnvloeden ze het functioneren van de cel of het weefsel waar ze dan deel van uitmaken. Omega 3-vetzuren helpen bij het aansturen en versterken van de hormoonhuishouding, immuunsysteem, aansturen van de hersenen, ontstekingsremmende stoffen, vet-stofwisseling, glucose-stofwisseling, genexpressie in de cel(kern) en hulp bij het aanbrengen van de structuur van het celmembraan.
Omega 3-vetzuren kunnen op verpakkingen als volgt worden beschreven: Alfalinoleenzuur (ALA), Stearidonzuur (SDA), Eicosatetraeenzuur (ETA), Eicosapentaeenzuur (EPA) en Docosahexaeenzuur (DHA). De EPA en DHA vetzuren kunnen alleen via vis geleverd worden. En Alfalinoleenzuur is het meest essentieel nodig van alle Omega 3 vetzuren.
Omega 6
Omega 6-vetzuren zijn meervoudig onverzadigde vetzuren met een dubbele koolstofverbinding. Omega 6 –vetzuren zijn minder sterk onverzadigd dan de Omega 3-vetzuren, desondanks hebben ze ook een een veelzijdige werking net als de Omega 3-vetzuren. Omega 6-vetzuren helpen bij het aansturen en versterken van ontstekingsreacties, bloeddruk, immuunsysteem, vet-stofwisseling, genexpressie in de cel(kern) en hulp bij het aanbrengen van de structuur van het celmembraan.
De Omega 6 vetzuren kunnen op verpakkingen als volgt worden beschreven: Linolzuur (LA), Gammalinoleenzuur (GLA), Dihomogammalinoleenzuur (DGLA) en Arachidonzuur (AA).
Symptomen
Tekenen van een Omega 3 & 6 vetzuren - tekort kan zich uiten doordat het paard de volgende symptomen vertoond:
- Snel moe
- Veel drinkt (En ook veel plast)
- Overgewicht
- Insulineresistentie
- Hartklachten
- Ontstekingsgevoelig
- Snel prikkelbaar tijdens de training
- Snel overprikkeld tijdens de training
- Droge/slechte vacht
- Groeistilstand
- Nieraandoening
- Abnormale doorlaatbaarheid van de huid door verandering in de celmembranen
- Stress
- Veel paniek
- Artritis
- Slecht zichtvermogen
Verhouding tussen Omega 3 & 6
De meest ideale verhouding voor een paard tussen de Omega 3 en 6-vetzuren is minstens 2-5 tot 1. Dit betekent concreet dat als men 2 tot 5 delen Omega 3 olie geeft, hier minstens 1 deel Omega 6 olie tegenover staat. Indien er in verhouding meer Omega 6-vetzuren wordt gevoerd verhoogt de kans op meer ontstekingsreacties. En indien er in verhouding meer Omega 3-vetzuren wordt gevoerd dan aanbevolen, lokt dit een averechtse reactie uit en zullen de vetoplosbare vitamines niet meer goed kunnen worden opgenomen.
Olie-vergelijking
En wat zit er nu in de oliën die wij ons paard voeren?
In de praktijk zien we vaak altijd en overal lijnzaadolie staan. Daar gaan onze paarden mooi van glimmen, werkt prima voor zandkoliek en ze krijgen er mooie mest van. Maar wat zijn nu de verhoudingen van Omega vetten in de lijnzaadolie? In tabel 1 zie je 5 soorten oliën staan ter vergelijking. De waarden zijn allen gebaseerd op 100 gram product (Let op! Dit zijn gemiddelde waardes die in de praktijk lichtelijk kunnen afwijken, omdat het natuurproducten betreft).
Tabel 1: Waarden van verschillende oliën voor paarden, gebaseerd op waarden van 100 gram product..
| Soorten olie | Omega 3 | Omega 6 | Verhouding |
|---|---|---|---|
| Lijnzaadolie | 49,8 | 14,8 | 3,5:1 |
| Olijfolie | 0,9 | 7,9 | 1:9 |
| Hennepzaadolie | 17 | 54 | 1:3 |
| Iceland Pet - Fish Oil | 80 | 20 | 4:1 |
| Iceland Pet - Cod Oil | 80 | 20 | 4:1 |
Als men kijkt naar bovenstaande waarden is de conclusie dat lijnzaadolie correct is met de Omega 3 en 6-vetzuren verhouding. Hennepzaadolie kan gegeven worden in combinatie met lijnzaadolie of de oliën van Iceland Pet. Hennepzaadolie bevat namelijk ook de vitaminen B1, B2, B3, B6, C, E en actieve enzymen en krachtige anti-oxidanten.
De Iceland Pet oliën bevatten DHA/EPA vetzuren, dit kan alleen verkregen worden via olie die van vis afkomstig is zoals Kabbeljouw, Sardientjes en Ansjovis. Deze EPA/DHA vetzuren zijn extra belangrijk bij paarden met eczeemklachten, hormonale klachten en paarden die een burn-out hebben of altijd gestresst.
Onderstaand kun je klikken voor zuivere en natuurlijke oliën die jouw paard goed kunnen ondersteunen.
Kabbeljouw olie van Iceland Pet
Let op! Geef geen grote hoeveelheden olie in 1x! Een paard heeft immers geen galblaas.
Bronnen:
Asif, M. Health effects of omega-3,6,9, fatty acids: Perilla frutescens is a good example of plant oils. Oriental Pharmacy & experimental medicine. 11. 2011. 51-59
Beauchamp, G.K., Keast, R.S.J., et. Al. Olive oil contains natural anti-inflammatory agent. Monell Chemical senses centre. Nature. 2005. 437, 45-6
Halpern GM. Anti-inflammatory effects of a stabilized lipid extract from Perna Canaliculus (Lyprinol). Allerg Immunol 2000;32(7):272-278
Kapoor, R., Huang, Y.S., Gamma linolenic acis: an antiinflammatory omega-6 fatty acid. Current pharmaceutical biotechnology. 2006. 531-534
Lau CS, Chiu PK, Chu EM et al. Treatment of knee osteoarthritis with Lyprinol, lipid extract of the green-lipped mussel – a double blind placebo controlled trial. Progress in Nutrition 2004;6(1):17-31
O'Neil, Wendy et. Al. 2015. Flaxseed (Linum usitatissimum) supplementation associated with reduced skin test lesional area in horses with Culicoides hypersensitivity, , Equine Research Centre, University of Guelph (McKee); Faculty of Veterinary Science, University of Melbourne (Clarke).
Parker, G., Gibson, N.A., Brotchie, H., Heruc, G., Rees, A-M.,Hadzi-Pavlovic, D., Omega 3- Fatty acids and mood disorders. Am J Psychiatry. 2006. Oct:163(10):1842
Patrick, L., Ulzick, M. Cardiovascular disease: C-reactive protein and the inflammatory disease paradigm: HMG-CoA reductase inhibitors, alpha-tocopherol, red yeast rice, and olive oil polyphenols. 2001; 6(3):248-271
Rustan, A.C., Nenseter, M.S., Drevon, C.A., Omega-3 and omega-6 fatty acids in the insulin resistance syndrome.Lipid and lipoprotein metabolism and etherosclerosis. 1997. 827:310-326
Simopoulus, A.P. Omega-3 Fatty acids in inflammation and autoimmune diseases. MD, FACN. 2002. 495-505
Tortosa-Caparrós, E., Navas-Carillo, D., Marín, F., Orenes-Pinero, E. Anti-inflammatory effects of omega 3 and omega 6 polyunsaturated fatty acids in cardiovascular disease and metabolic syndrome. 2017. 3421-3429