Mok
Wat is mok eigenlijk? Mok is een verzamelnaam voor huidaandoeningen die ontstaan in de kootholte van je paard. Het gaat om een bacteriële huidontsteking, dit betekent dat er verkeerde bacteriën bij zijn betrokken. Zonder verkeerde bacteriën is er geen ontsteking.
Mok herken je aan een natte en geïrriteerde huid op het onderbeen van je paard. Als mok erger wordt, dus ‘uit de hand loopt’: dan kan mok gaan woekeren. Dan kunnen er kluiten, bulten, verhardingen en ander abnormaal (niet normaal) weefsel ontstaan.
Koudbloedpaarden hebben vaak sneller last van mok door de verminderde hoeveelheid elastine in de huid en het sterke en lange behang. Omdat het behang vaak op de grond komt en hierdoor niet alleen vocht en bacteriën van boven af komt, maar ook van onderaf kan dit vaak leiden tot het begin van mok. Ook paardenrassen die weinig behang hebben kunnen last hebben van mok.
Het genezingsproces van mok is moeizaam en duurt soms erg lang. Elke mok kan een andere oorzaak hebben, het behandelplan moet dan ook individueel opgesteld worden. Als de oorzaak van de mok eenmaal gevonden is, is het vaak goed behandelbaar. En zoals altijd, hoe eerder je erbij bent, hoe sneller en beter het genezingsproces gaat.
Anatomische basis
De huid bestaat uit verschillende lagen, waarvan elke laag een eigen functie heeft.
De buitenste laag is de opperhuid. De opperhuid zorgt voor de eerste afweer van factoren die van buitenaf komen (bacteriën en virussen).
De tweede laag is de lederhuid, deze bestaat uit een stevige constructie van bindweefsel. Deze geeft ook de stevigheid zoals wij die kennen als wij onze huid aanraken. In het bindweefsel van de lederhuid bevinden zich de bloedvaten, lymfevaten, zenuwen en talgklieren.
De derde laag is het onderhuids bindweefsel. Dit is de grens tussen de huid en de onderliggende spieren en pezen. Het zorgt ervoor dat er net een extra laagje als bescherming tussen de huid en onderliggende organen is. Het onderhuids bindweefsel bestaat voornamelijk uit vet en bloedvaten. De vetlaag zorgt voor de isolatie en kan gebruikt worden als bron van energie.
Symptomen
Mok begint vaak met een klein plekje, of irritatie van de huid. In het eerste stadium zijn alleen de bovenste huidlagen aangetast. Je ziet dat de huid rood, pijnlijk en korstig is en er komt soms pus uit.
Als je de beginnende mok te laat opmerkt kunnen de diepere lagen van de huid geïnfecteerd raken.
De korsten breiden zich dan uit en zorgen dan dat de dode (afgebroken) epitheelcellen, vuil, bacteriën en haren lekker gaan klonteren (dit maken de korsten).
Dode cellen met dode bacteriën die samen zijn geklonterd is een recept voor het aantrekken van nog meer slechte bacteriën, waardoor het een vicieuze cirkel wordt. Het probleem blijft en wordt erger, totdat de oorzaak wordt opgelost. Als de oorzaak niet wordt opgelost zullen de wondjes/kluiten bij elke beweging weer open gaan, hierdoor ontstaan er rimpels en kloven in de huid. Bij het ontstaan van rimpels en kloven is er een verhoogde kans op het ontstaan van chronische mok. Door de chronische ontsteking kan er sterk woekerend weefsel (ook wel wild vlees genoemd) ontstaan, dit verschijnsel wordt ook wel papillomateuze mok genoemd. De verdikte, bobbelige huid lijkt wel te bestaan uit wratten.
Als er dan een open wondje bij komt, die ervoor zorgt dat er slechte bacteriën van buitenaf bijkomen kan de ontsteking naar binnen slaan. Dit kan ervoor zorgen dat de ontsteking van binnenuit doorgaat en voor ontsteking aan de lymfen kan zorgen en kan uitbreiden naar het kootgewricht, en pijpbeen. Bij langdurige verstoring in de huidflora en ontsteking die naar binnen is geslagen kan zichtbaar worden door slechte hoefkwaliteit (brokkelig, veel hobbels, zwak) en het straalbeen kan aangetast worden.
Belangrijk is om altijd zo snel als mogelijk beginnende mok aan te pakken.
Oorzaken van Mok:
-Natte ondergrond (box/weide/paddock)
-Nat en koud (winter)weer
-Insulineresistentie
-Strooizout (in de winter)
-Zwaar en lang behang
-Trekpaard (heeft verminderde elastine in de huid)
-Te weinig beweging
-Wondjes n.a.v. scheren
-Te kort scheren (Stoppels irriteren)
-Zwak immuunsysteem
-Slechte voeding
-Mestvocht
Behandeling
Zorg voor voldoende beweging en een droge ondergrond. Zodat de huid kan luchten en drogen. Blijf weg van de chemische middelen die je overal makkelijk kan kopen. Als de huid niet uit zichzelf hersteld gebruik dan een zalf/crème die de huid ondersteund en de goede huidbacteriën zo weinig mogelijk aantast en wel anti-pathogeen is. Dat wil zeggen, een middel die niet extra bacteriën kan aantrekken. Want immers, meer verkeerde bacteriën, die nog meer verkeerde bacteriën aantrekken is iets wat je niet wilt! Ook helpt een lymfemassage om de beginnende mok op te lossen, doordat het de afvalstoffen helpt af te voeren aan de binnenzijde van het been en het gehele lijf.
Zorg daarnaast dat je de voeding laat checken. Zit er genoeg in? Verstoort de voeding niet de Ph waarde van de darmen? En een goede huidflora begint bij goede voeding met de juiste vitaminen en mineralen. Knip daarnaast de sokken van je paard i.p.v. te scheren. Stoppels geven extra irritatie en dat is iets wat je niet wilt.
Bij een uit de hand gelopen mok, bijvoorbeeld een vuurrode huid en veel pus schakel je in eerste instantie altijd een dierenarts in.
Bij Einschuss is het belangrijk om DIRECT een dierenarts in te schakelen en daarna een lymfetherapeut. De dierenarts zal de eerstelijns zorg doen en de lymfetherapeut kan helpen om zo snel als mogelijk de geleden schade zo snel en zo goed als mogelijk te herstellen door middel van manuele lymfedrainage. Na een Einschuss been is het gebruik van een Equicrown kous ook een fijn middel om het been te ondersteunen om zo snel als mogelijk terug te gaan naar een dunner been.
Tekst: Klaske Roskam, 2021
Voor verantwoorde middelen voor op de huid kijk op: https://www.allaboutnaturals.nl/paard/zalf-creme
Voor verantwoorde aanvullende voedingssupplementen: https://www.allaboutnaturals.nl/paard/supplementen/huid-hoeven
&
https://www.allaboutnaturals.nl/paard/supplementen/weerstand